Dự án Layer 1 đáng chú ý tiếp theo - Sui đã ra mắt token và triển khai phiên bản mainnet. Nhiều dự án cũng đang rục rịch triển khai mainnet từ đó tạo ra cơ hội cho nhà đầu tư cá nhân trên hệ sinh thái đã từng gọi vốn hàng trăm triệu USD này.
Theo con số Binance đưa ra trong Binance Sui Launchpool, con số ban đầu là 500 triệu token, sau đó CoinMarketCap và CoinGecko cũng đã cập nhật tổng cung hiện tại của SUI là 528 triệu token (5% tổng cung).
Lịch trả token của SUI cũng đã được tiết lộ với nhiều thông tin đáng chú ý. Tại thời điểm TGE, ngoài token dành cho cộng đồng dự án tiết lộ có tới hơn 54% token được dành cho market maker. Trước đó, phần token này không được nêu trong tokenomics và nhiều khả năng được trích ra từ quỹ Community Reserve.
Đơn vị làm market maker cho SUI chưa được tiết lộ cụ thể, tuy nhiên khi nhìn vào dàn backer của dự án có thể đoán được Jump Capital nhiều khả năng là MM cho dự án Layer 1 này. Sui Foundation cũng đã bắt đầu được mở khoá token, dù tỉ lệ khá nhỏ - chỉ 5% tổng cung ban đầu và sẽ tăng dần theo thời gian.
Với mức giá ~1.3 USD, hầu hết những người tham gia mua SUI tại Community Access Program đều đã hoàn vốn, những người dùng mua được giá whitelist đã có lời lớn. Vì vậy, nhiều khả năng đường giá của SUI có thể giống với những token phát hành airdrop trước đó như APT, OP…
Ngoài ra, có một thông tin quan trọng giữa SUI và cựu nhà đầu tư FTX Ventures. FTX hiện tại đang là “con nợ” của nhiều chủ nợ, đã bán 890,000,000 SUI với giá 96 triệu USD lại cho Mysten Labs vào tháng trước.
Trước đó FTX đã trả khoảng 101 triệu USD tiền đầu tư để có được số token, nghĩa là Mysten Labs đã có lời trong thương vụ này. Với mức định giá 12.77 tỷ USD hiện tại, số token đó (8.9% tổng cung) có giá trị ~1.1 tỷ USD.
Trên phương diện này, SUI có nhiều điểm tương đồng với OP khi có tỷ lệ unlock nhỏ (dưới 10% tại TGE). Đối thủ Aptos lại có nhiều điểm chung với Arbitrum, điều này tạo nên một cặp so sánh có thể tham khảo.
OP dù là dự án Layer 2 nổi bật nhưng bị đánh giá có phần yếu thế hơn Arbitrum về mọi mặt. Tuy nhiên, do cung lưu thông ban đầu thấp, tạo được độ chú ý lớn khi gợi ý về nhiều đợt airdrop tiếp theo, OP cũng đã từng đạt con số FDV ngang bằng với Arbitrum (khoảng 13.7 tỷ USD).
Aptos cũng đã từng khởi đầu ở mức FDV chỉ khoảng 7.6 tỷ USD và market cap khoảng 957 triệu USD. Sau đó, tại thời điểm cộng đồng lạc quan nhất, APT đã đạt mức FDV rất cao cho một dự án L1 mới là ~20 tỷ USD. Tất cả những điều trên cho thấy FDV không quá quan trọng trong ngắn hạn nếu cộng đồng có những thông tin gây chú ý.
Tới tháng 11/2023, SUI sẽ unlock token khiến tổng cung lưu thông cao gấp 4 lần hiện tại (khoảng hơn 20%), đạt mức ngang ngửa so với Aptos, điều này sẽ khiến 2 dự án được so sánh với tỉ lệ FDV 1:1.
Dù ra mắt muộn hơn Aptos, Sui cũng có một vài chỉ số đáng chú ý (dữ liệu tổng hợp từ Sui Explorer, Artemis, Aptos Explorer, Aptoscan):
Về khối lượng giao dịch SUI trên sàn CEX, Binance vẫn là cái tên dẫn đầu. Đáng chú ý là vị trí thứ 2 là sàn Upbit - một sàn của Hàn Quốc với cặp giao dịch SUI/KRW có độ sâu thanh khoản thậm chí dày hơn SUI/USDT trên Binance.
Ngoài việc nắm giữ đơn thuần, người dùng cũng có thể sử dụng SUI để tham gia hệ sinh thái còn rất mới này. SUI có thể được sử dụng để stake nhận về 7.76% - 8.26% APR hoặc sử dụng để cung cấp thanh khoản với cặp SUI/USDC. Đây là cặp thanh khoản đang có bonus cao nhất trên Cetus với 39.42% trả bằng USDC (4000 USDC một ngày).
Ngoài ra trên SUI cũng đang bắt trend memecoin với một vài token đã được trading trên BlueMove. Tuy nhiên cần cân nhắc khi giao dịch các token này khi pool thanh khoản chỉ ở mức vài chục ngàn tới vài trăm ngàn USD.
Đối thủ đầu tiên thuộc mảng AMM trên mainnet của Cetus cũng đã lộ diện mang tên Turbos Finance. Một dự án khác đã được xác nhận triển khai trên mainnet là SuiPad - nền tảng Launchpad trên Sui. Sắp tới token SUIP của dự án cũng sẽ được IDO trên chính nền tảng này. Ngoài ra, mảng launchpad còn có BeLaunch cũng xác nhận triển khai sản phẩm trên mainnet vào ngày 9/5/2023.
Về mảng NFT, người dùng được chứng kiến sự cạnh tranh của các dự án trước đó đã từng build trên Aptos như Souffl3, BlueMove. Các dự án NFT đã bắt đầu được giao dịch trên mainnet và đạt khối lượng hơn 200k SUI.
Trên Sui hiện tại đang có rất nhiều dự án chuẩn bị lên mainnet. Các dự án này hầu như chưa có token và có thể làm hệ sinh thái Sui sôi động hơn trong thời gian tới. Điều này yêu cầu người dùng cần theo dõi kỹ càng hệ sinh thái này để không bỏ lỡ cơ hội!
Tỷ lệ phân bổ SUI đáng lưu ý
Sau 1 ngày ra mắt, hiện tại SUI đang được giao dịch với mức giá khoảng ~1.3 USD với tổng cung là 10 tỷ token. Tuy nhiên, thông tin về tổng cung lưu thông ban đầu của SUI khá mập mờ do quy trình bán token diễn ra dàn trải.Theo con số Binance đưa ra trong Binance Sui Launchpool, con số ban đầu là 500 triệu token, sau đó CoinMarketCap và CoinGecko cũng đã cập nhật tổng cung hiện tại của SUI là 528 triệu token (5% tổng cung).
Lịch trả token của SUI cũng đã được tiết lộ với nhiều thông tin đáng chú ý. Tại thời điểm TGE, ngoài token dành cho cộng đồng dự án tiết lộ có tới hơn 54% token được dành cho market maker. Trước đó, phần token này không được nêu trong tokenomics và nhiều khả năng được trích ra từ quỹ Community Reserve.
Đơn vị làm market maker cho SUI chưa được tiết lộ cụ thể, tuy nhiên khi nhìn vào dàn backer của dự án có thể đoán được Jump Capital nhiều khả năng là MM cho dự án Layer 1 này. Sui Foundation cũng đã bắt đầu được mở khoá token, dù tỉ lệ khá nhỏ - chỉ 5% tổng cung ban đầu và sẽ tăng dần theo thời gian.
Với mức giá ~1.3 USD, hầu hết những người tham gia mua SUI tại Community Access Program đều đã hoàn vốn, những người dùng mua được giá whitelist đã có lời lớn. Vì vậy, nhiều khả năng đường giá của SUI có thể giống với những token phát hành airdrop trước đó như APT, OP…
Ngoài ra, có một thông tin quan trọng giữa SUI và cựu nhà đầu tư FTX Ventures. FTX hiện tại đang là “con nợ” của nhiều chủ nợ, đã bán 890,000,000 SUI với giá 96 triệu USD lại cho Mysten Labs vào tháng trước.
Trước đó FTX đã trả khoảng 101 triệu USD tiền đầu tư để có được số token, nghĩa là Mysten Labs đã có lời trong thương vụ này. Với mức định giá 12.77 tỷ USD hiện tại, số token đó (8.9% tổng cung) có giá trị ~1.1 tỷ USD.
Marketcap thấp nhưng FDV khá cao
So sánh với các đối thủ trực tiếp, SUI gặp phải câu chuyện sự tương phản giữa MC (Market Cap) và FDV (Fully Diluted Valuation). Với số lượng token unlock ở TGE thấp (5%), SUI có vốn hoá không quá cao so với một Layer 1, tuy nhiên mức định giá FDV hiện tại lại không hề kém cạnh so với các dự án khác.
Trên phương diện này, SUI có nhiều điểm tương đồng với OP khi có tỷ lệ unlock nhỏ (dưới 10% tại TGE). Đối thủ Aptos lại có nhiều điểm chung với Arbitrum, điều này tạo nên một cặp so sánh có thể tham khảo.
OP dù là dự án Layer 2 nổi bật nhưng bị đánh giá có phần yếu thế hơn Arbitrum về mọi mặt. Tuy nhiên, do cung lưu thông ban đầu thấp, tạo được độ chú ý lớn khi gợi ý về nhiều đợt airdrop tiếp theo, OP cũng đã từng đạt con số FDV ngang bằng với Arbitrum (khoảng 13.7 tỷ USD).
Aptos cũng đã từng khởi đầu ở mức FDV chỉ khoảng 7.6 tỷ USD và market cap khoảng 957 triệu USD. Sau đó, tại thời điểm cộng đồng lạc quan nhất, APT đã đạt mức FDV rất cao cho một dự án L1 mới là ~20 tỷ USD. Tất cả những điều trên cho thấy FDV không quá quan trọng trong ngắn hạn nếu cộng đồng có những thông tin gây chú ý.
Tới tháng 11/2023, SUI sẽ unlock token khiến tổng cung lưu thông cao gấp 4 lần hiện tại (khoảng hơn 20%), đạt mức ngang ngửa so với Aptos, điều này sẽ khiến 2 dự án được so sánh với tỉ lệ FDV 1:1.
Hiệu suất mạng lưới
Sau 48h mainnet hoạt động đầu tiên, người dùng đã có những cái nhìn đầu tiên về hiệu suất và các chỉ số liên quan tới mạng lưới của SUI. Đáng chú ý, đã có 616 đồng coin khác nhau và 207,699 NFT được tạo ra trên mạng SUI.
Dù ra mắt muộn hơn Aptos, Sui cũng có một vài chỉ số đáng chú ý (dữ liệu tổng hợp từ Sui Explorer, Artemis, Aptos Explorer, Aptoscan):
- Đạt 2.3 triệu giao dịch trên mạng lưới sau ~2 ngày, con số này ngang ngửa với Aptos tại thời điểm mới ra mắt.
- Sui đang có tốc độ xử lý giao dịch trung bình mỗi giây (TPS) là khoảng 11 giao dịch/giây, cao hơn một chút so với TPS trung bình hiện tại của Aptos là 9 giao dịch/giây (theo Aptoscan).
- Sui đã có tổng cộng 259,166 địa chỉ ví sau hơn 2 ngày hoạt động, con số tăng trưởng này cao hơn Aptos hiện tại (khoảng 7k ví mới mỗi ngày) nhưng thấp hơn nhiều so với Aptos những ngày đầu ra mắt (hơn 800k ví mới). Cho thấy Sui nhận được ít sự quan tâm hơn tại giai đoạn ban đầu hơn.
- Về TVL, Sui đang đạt mức 32 triệu USD (Theo DefiLllama). Đây không phải con số quá lớn nhưng có thể chấp nhận được khi các dự án trong hệ chưa kịp triển khai mainnet. Con số này thấp hơn so với Aptos hiện tại (51 triệu USD) dù ra mắt sau khá lâu nhưng cao hơn đáng kể so với Aptos những ngày đầu mainnet (~10 triệu USD).
- Một chỉ số khác Sui đang áp đảo Aptos là về khối lượng giao dịch trên DEX. Chỉ sau 48h Sui đã ghi nhận 6.4 triệu USD khối lượng giao dịch DEX, xếp thứ 11 toàn thị trường. Đáng chú ý, con số này đã cao hơn Aptos trong suốt 2 tháng đầu ra mắt.
Về khối lượng giao dịch SUI trên sàn CEX, Binance vẫn là cái tên dẫn đầu. Đáng chú ý là vị trí thứ 2 là sàn Upbit - một sàn của Hàn Quốc với cặp giao dịch SUI/KRW có độ sâu thanh khoản thậm chí dày hơn SUI/USDT trên Binance.
Cơ hội với hệ sinh thái SUI
Sử dụng token SUI
Như đã đề cập ở trên, dù SUI đã có mức FDV khá cao, tuy nhiên vốn hoá hiện tại đang khá thấp, đồng thời đội MM có trong tay nhiều nhiều token, dự án có thể tăng trưởng mạnh trong ngắn hạn giống OP khi có những sự kiện khiến người dùng không quá quan tâm tới FDV. Đồng thời, dự án sẽ có đợt trả token lớn vào tháng 11/2023, đây là mốc sự kiện quan trọng nếu muốn nắm giữ SUI.Ngoài việc nắm giữ đơn thuần, người dùng cũng có thể sử dụng SUI để tham gia hệ sinh thái còn rất mới này. SUI có thể được sử dụng để stake nhận về 7.76% - 8.26% APR hoặc sử dụng để cung cấp thanh khoản với cặp SUI/USDC. Đây là cặp thanh khoản đang có bonus cao nhất trên Cetus với 39.42% trả bằng USDC (4000 USDC một ngày).
Ngoài ra trên SUI cũng đang bắt trend memecoin với một vài token đã được trading trên BlueMove. Tuy nhiên cần cân nhắc khi giao dịch các token này khi pool thanh khoản chỉ ở mức vài chục ngàn tới vài trăm ngàn USD.
Tham gia các dự án mới
Các dự án mới triển khai trên mainnet của Sui còn khá ít, đặc biệt là các dự án DeFi, hầu như mới chỉ có Cetus - AMM với mô hình thanh khoản tập trung độc chiếm thị phần. Các dự án trên Sui còn mới và hầu hết chưa có token, trong thời gian tới có thể có cơ hội với các token này. Cetus cũng chưa có token và đã xác nhận sẽ IDO token của dự án (CETUS) vào ngày 8/5/2023 tới đây.Đối thủ đầu tiên thuộc mảng AMM trên mainnet của Cetus cũng đã lộ diện mang tên Turbos Finance. Một dự án khác đã được xác nhận triển khai trên mainnet là SuiPad - nền tảng Launchpad trên Sui. Sắp tới token SUIP của dự án cũng sẽ được IDO trên chính nền tảng này. Ngoài ra, mảng launchpad còn có BeLaunch cũng xác nhận triển khai sản phẩm trên mainnet vào ngày 9/5/2023.
Về mảng NFT, người dùng được chứng kiến sự cạnh tranh của các dự án trước đó đã từng build trên Aptos như Souffl3, BlueMove. Các dự án NFT đã bắt đầu được giao dịch trên mainnet và đạt khối lượng hơn 200k SUI.
Trên Sui hiện tại đang có rất nhiều dự án chuẩn bị lên mainnet. Các dự án này hầu như chưa có token và có thể làm hệ sinh thái Sui sôi động hơn trong thời gian tới. Điều này yêu cầu người dùng cần theo dõi kỹ càng hệ sinh thái này để không bỏ lỡ cơ hội!
