Từ năm 2020 đến giữa năm 2022, cơn sốt tiền mã hóa đã thu hút hàng triệu người trên khắp châu Á. Từ vùng đất băng giá của Kazakhstan đến các quán rượu ngầm ở Jakarta, tiền số dần trở thành phương tiện kiếm tiền tiềm năng đối với nhiều người.
Tuy nhiên, sau khi Bitcoin đạt mức cao nhất mọi thời đại 68.789 USD vào tháng 11/2021, nỗi ám ảnh toàn cầu về tiền mã hóa đã dần trở nên tồi tệ hơn. Vào tháng 5, dự án LUNA sụp đổ đã tạo ra một phản ứng dây chuyền, làm mất ổn định các sàn giao dịch và khiến người dùng không còn niềm tin vào lĩnh vực. Tới cuối năm, sàn giao dịch FTX tuyên bố phá sản dường như là đỉnh điểm của sự thất vọng.
Tuy nhiên, các công ty khai thác tại Kazakhstan sớm bị ảnh hưởng nặng nề bởi hệ thống lưới điện xuống cấp và giá tiền mã hóa lao dốc. Vào tháng 1, chính phủ Kazakhstan đã cắt nguồn điện của các công ty khai thác vì tình trạng thiếu năng lượng trên diện rộng. Sau đó, đất nước này buộc phải sử dụng nguồn điện đắt đỏ từ Nga để thay thế.
“Hầu hết thợ đào khai thác hợp pháp đều đã cắt giảm hoạt động của họ. Không phải lúc nào Nga cũng cung cấp nguồn điện ổn định”, Din-mukhammed Matkenov, người sáng lập công ty khai thác BTC KZ nói với Rest of World.
Tới tháng 2, công ty BTC KZ đã cân nhắc đến việc chuyển trang thiết bị sang Nga hoặc khu vực Mỹ Latin. Tuy nhiên, kế hoạch này đã không xảy ra. Thay vào đó, các linh kiện được công nhân tháo rời để di chuyển hoặc bán bớt nhằm cắt giảm hoạt động.
Ngoài ra, Marat, một thợ mỏ không chuyên cũng đã ngừng công việc đào tiền số để tập trung vào đầu cơ bất động sản. Chia sẻ với Rest of World, Marat cho biết anh đang đợi giá Ethereum đạt 1.900 USD để tiếp tục khai thác.
“Nếu không đạt mức giá kỳ vọng, chúng tôi sẽ bán bộ xử lý đồ họa của mình cho các game thủ. Việc đào coin hiện không đáng với công sức bỏ ra”, Marat chia sẻ.
Hiện tại, những người hoạt động trong lĩnh vực khai thác tiền mã hóa ở Kazakhstan đang chịu áp lực lớn khi chính phủ siết chặt lĩnh vực bằng các mức thuế cao. Theo đó, lĩnh vực khai thác tiền mã hóa đang phải thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế tiêu thụ điện (dự kiến tăng gấp 10 lần từ tháng 1/2023).
Thậm chí, trong luật mới được hạ viện tại Kazakhstan thông qua, các công ty cần phải trả thêm tiền giấy phép và mua điện tại các cuộc đấu giá tập trung. “Tổng thống Kazakhstan đã khuyến khích các nhà đầu tư đến quốc gia này. Tuy nhiên, mọi chuyện hóa ra chỉ tốt đẹp trên giấy tờ”, ông Matkenov nói thêm.
Vào tháng 11/2021, nhạc sĩ indie Ananda Badudu chia sẻ với Rest of World rằng anh là một người đam mê khai thác NFT. Đến tháng 12/2022, chủ nghĩa lý tưởng của Badudu đã sụp đổ khi các khoản đầu tư của anh nhanh chóng bốc hơi sau hàng loạt tin xấu của thị trường tiền mã hóa.
“Tại thời điểm này, tôi không biết liệu tất cả chỉ là một trò lừa đảo hay khoản đầu tư hợp pháp. Nhiều công ty tiền mã hóa đáng ngờ đã xuất hiện nhưng không có quy định nào để kiểm soát điều này”, Badudu nói với Rest of World.
Ngoài ra, hàng loạt nhóm về tiền mã hóa từng hoạt động trên Telegram tại Indonesia giờ đã không còn giá trị. Antonny Teo, người sáng lập kênh Kriptonesian, một trong những cộng đồng tiền số lớn nhất ở Indonesia, chia sẻ anh đã mất khoảng 50% người theo dõi tính từ khi đạt số thành viên kỷ lục. Hiện tại, nhóm Kriptonesian chỉ còn khoảng 7.000 thành viên.
Trong khi đó, Agus Artemiss, người sáng lập nhóm Cryptoiz với hơn 13.500 người trên Telegram, nói rằng “mùa đông tiền mã hóa” đã biến lĩnh vực trở thành một trò chơi sinh tồn. Ông Artemiss nhận định những đồng tiền đáng tin cậy có khả năng tồn tại, trong khi các coin rác sẽ biến mất mãi mãi.
Vào tháng 8, cơ quan quản lý đầu tư của Indonesia là Bappebti đã thống kê được khoảng 16 triệu nhà đầu tư tiền mã hóa. Ngoài ra, Bộ Thương mại Indonesia cho biết con số này vẫn tiếp tục tăng nhưng tổng giá trị giao dịch đã giảm hơn 50%.
Tuy nhiên, việc cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) chần chừ trong việc cấp giấy phép đã khiến các sàn giao dịch gặp khó khăn. Trong số hàng trăm đơn đăng ký kể từ khi đạo luật cấp phép có hiệu lực từ tháng 1/2020, chỉ có 10 đơn được thông qua.
Trong khi đó, đối với những người Singapore, sự sụp đổ của FTX gây ra hậu quả rất nghiêm trọng. Vào mùa thu năm 2021 và mùa đông năm nay, chính phủ Singapore đã đầu tư khoản tiền khổng lồ 275 triệu USD vào sàn giao dịch FTX thông qua quỹ đầu tư nhà nước Temasek, theo Rest of World.
Trên thực tế, nhà đầu tư Singapore thường xuyên sử dụng FTX vì đây là sàn giao dịch được chính phủ cấp phép. Ngược lại, Binance đã bị MAS cấm từ cuối năm 2021 do sàn giao dịch này không đáp ứng các quy định về rửa tiền và minh bạch.
“Chính phủ buộc chúng tôi phải sử dụng FTX nếu muốn giao dịch thông qua một sàn lớn”, Ferris Frederick Francis, đồng sáng lập dự án NFT Singapore Cryptobengz nói với Rest of World.
Sean, một nhà đầu tư tại Singapore với tên đã được thay đổi, cho biết bản thân đã mất hơn 50% giá trị tài sản ròng kể từ khi FTX sụp đổ vào đầu tháng 11. Thậm chí, anh chỉ phát hiện ra điều này khi đang đi nghỉ cùng gia đình.
“Tôi là người mất nhiều nhất trong số tất cả bạn bè của mình. Tôi đã thực sự thất vọng. Nó khiến tôi đặt câu hỏi về cách đánh giá của chính mình”, Sean cho biết.
Tuy nhiên, sau khi Bitcoin đạt mức cao nhất mọi thời đại 68.789 USD vào tháng 11/2021, nỗi ám ảnh toàn cầu về tiền mã hóa đã dần trở nên tồi tệ hơn. Vào tháng 5, dự án LUNA sụp đổ đã tạo ra một phản ứng dây chuyền, làm mất ổn định các sàn giao dịch và khiến người dùng không còn niềm tin vào lĩnh vực. Tới cuối năm, sàn giao dịch FTX tuyên bố phá sản dường như là đỉnh điểm của sự thất vọng.
Thời kỳ thoái trào
Vào cuối năm 2021, những người khai thác tiền mã hóa đã “thống trị” các khu vực hẻo lánh tại Kazakhstan. “Những chú chuột hamster” là cách gọi dành cho các hộ khai thác nhỏ khi họ sử dụng chính nguồn điện ở sân sau để đào tiền số. Trong khi đó, những trại đào lớn thường sở hữu các khu vực được trang bị CPU mạnh mẽ và hoạt động trong điều kiện lạnh giá.Tuy nhiên, các công ty khai thác tại Kazakhstan sớm bị ảnh hưởng nặng nề bởi hệ thống lưới điện xuống cấp và giá tiền mã hóa lao dốc. Vào tháng 1, chính phủ Kazakhstan đã cắt nguồn điện của các công ty khai thác vì tình trạng thiếu năng lượng trên diện rộng. Sau đó, đất nước này buộc phải sử dụng nguồn điện đắt đỏ từ Nga để thay thế.
“Hầu hết thợ đào khai thác hợp pháp đều đã cắt giảm hoạt động của họ. Không phải lúc nào Nga cũng cung cấp nguồn điện ổn định”, Din-mukhammed Matkenov, người sáng lập công ty khai thác BTC KZ nói với Rest of World.
Tới tháng 2, công ty BTC KZ đã cân nhắc đến việc chuyển trang thiết bị sang Nga hoặc khu vực Mỹ Latin. Tuy nhiên, kế hoạch này đã không xảy ra. Thay vào đó, các linh kiện được công nhân tháo rời để di chuyển hoặc bán bớt nhằm cắt giảm hoạt động.
Ngoài ra, Marat, một thợ mỏ không chuyên cũng đã ngừng công việc đào tiền số để tập trung vào đầu cơ bất động sản. Chia sẻ với Rest of World, Marat cho biết anh đang đợi giá Ethereum đạt 1.900 USD để tiếp tục khai thác.
“Nếu không đạt mức giá kỳ vọng, chúng tôi sẽ bán bộ xử lý đồ họa của mình cho các game thủ. Việc đào coin hiện không đáng với công sức bỏ ra”, Marat chia sẻ.
Hiện tại, những người hoạt động trong lĩnh vực khai thác tiền mã hóa ở Kazakhstan đang chịu áp lực lớn khi chính phủ siết chặt lĩnh vực bằng các mức thuế cao. Theo đó, lĩnh vực khai thác tiền mã hóa đang phải thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế tiêu thụ điện (dự kiến tăng gấp 10 lần từ tháng 1/2023).
Thậm chí, trong luật mới được hạ viện tại Kazakhstan thông qua, các công ty cần phải trả thêm tiền giấy phép và mua điện tại các cuộc đấu giá tập trung. “Tổng thống Kazakhstan đã khuyến khích các nhà đầu tư đến quốc gia này. Tuy nhiên, mọi chuyện hóa ra chỉ tốt đẹp trên giấy tờ”, ông Matkenov nói thêm.
Hết nóng tại Đông Nam Á
Điều tương tự dường như cũng xảy ra ở Indonesia. Một năm trước, người dân tại Indonesia có thể dễ dàng tham gia vào làn sóng tiền mã hóa chỉ với một chiếc điện thoại thông minh. Từ năm 2020-2021, giá trị của hoạt động giao dịch tiền mã hóa ở Indonesia đã tăng hơn 10 lần, lên khoảng 50 tỷ USD.Vào tháng 11/2021, nhạc sĩ indie Ananda Badudu chia sẻ với Rest of World rằng anh là một người đam mê khai thác NFT. Đến tháng 12/2022, chủ nghĩa lý tưởng của Badudu đã sụp đổ khi các khoản đầu tư của anh nhanh chóng bốc hơi sau hàng loạt tin xấu của thị trường tiền mã hóa.
“Tại thời điểm này, tôi không biết liệu tất cả chỉ là một trò lừa đảo hay khoản đầu tư hợp pháp. Nhiều công ty tiền mã hóa đáng ngờ đã xuất hiện nhưng không có quy định nào để kiểm soát điều này”, Badudu nói với Rest of World.
Ngoài ra, hàng loạt nhóm về tiền mã hóa từng hoạt động trên Telegram tại Indonesia giờ đã không còn giá trị. Antonny Teo, người sáng lập kênh Kriptonesian, một trong những cộng đồng tiền số lớn nhất ở Indonesia, chia sẻ anh đã mất khoảng 50% người theo dõi tính từ khi đạt số thành viên kỷ lục. Hiện tại, nhóm Kriptonesian chỉ còn khoảng 7.000 thành viên.
Trong khi đó, Agus Artemiss, người sáng lập nhóm Cryptoiz với hơn 13.500 người trên Telegram, nói rằng “mùa đông tiền mã hóa” đã biến lĩnh vực trở thành một trò chơi sinh tồn. Ông Artemiss nhận định những đồng tiền đáng tin cậy có khả năng tồn tại, trong khi các coin rác sẽ biến mất mãi mãi.
Vào tháng 8, cơ quan quản lý đầu tư của Indonesia là Bappebti đã thống kê được khoảng 16 triệu nhà đầu tư tiền mã hóa. Ngoài ra, Bộ Thương mại Indonesia cho biết con số này vẫn tiếp tục tăng nhưng tổng giá trị giao dịch đã giảm hơn 50%.
Nhà đầu tư dè chừng
Vào năm 2021, khi Trung Quốc cấm tất cả hoạt động tiền mã hóa, nhiều người đã kỳ vọng Singapore có trở thành thiên đường mới cho các nhà đầu tư và sàn giao dịch.Tuy nhiên, việc cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) chần chừ trong việc cấp giấy phép đã khiến các sàn giao dịch gặp khó khăn. Trong số hàng trăm đơn đăng ký kể từ khi đạo luật cấp phép có hiệu lực từ tháng 1/2020, chỉ có 10 đơn được thông qua.
Trong khi đó, đối với những người Singapore, sự sụp đổ của FTX gây ra hậu quả rất nghiêm trọng. Vào mùa thu năm 2021 và mùa đông năm nay, chính phủ Singapore đã đầu tư khoản tiền khổng lồ 275 triệu USD vào sàn giao dịch FTX thông qua quỹ đầu tư nhà nước Temasek, theo Rest of World.
Trên thực tế, nhà đầu tư Singapore thường xuyên sử dụng FTX vì đây là sàn giao dịch được chính phủ cấp phép. Ngược lại, Binance đã bị MAS cấm từ cuối năm 2021 do sàn giao dịch này không đáp ứng các quy định về rửa tiền và minh bạch.
“Chính phủ buộc chúng tôi phải sử dụng FTX nếu muốn giao dịch thông qua một sàn lớn”, Ferris Frederick Francis, đồng sáng lập dự án NFT Singapore Cryptobengz nói với Rest of World.
Sean, một nhà đầu tư tại Singapore với tên đã được thay đổi, cho biết bản thân đã mất hơn 50% giá trị tài sản ròng kể từ khi FTX sụp đổ vào đầu tháng 11. Thậm chí, anh chỉ phát hiện ra điều này khi đang đi nghỉ cùng gia đình.
“Tôi là người mất nhiều nhất trong số tất cả bạn bè của mình. Tôi đã thực sự thất vọng. Nó khiến tôi đặt câu hỏi về cách đánh giá của chính mình”, Sean cho biết.
