Phiên tòa xét xử cựu CEO FTX Sam Bankman-Fried đã tiếp tục với sự xuất hiện của nhân chứng quan trọng tiếp theo là cựu CEO Alameda Research Caroline Ellison.
Sau cựu Giám đốc Công nghệ FTX Gary Wang, các công tố viên của Bộ Tư pháp Mỹ đã gọi lên một nhân vật thân cận và biết rõ về âm mưu gian lận lừa đảo của Sam Bankman-Fried, đó là Caroline Ellison - cựu CEO của quỹ đầu tư Alameda Research trong giai đoạn từ 2021 đến 2022 - người đã nhận tội trước chính quyền Mỹ vào tháng 12/2022.
Cựu CEO Alameda còn chia sẻ Sam Bankman-Fried từng ấp ủ tham vọng trở thành Tổng thống Mỹ, dù theo người này xác suất để điều đó trở thành hiện thực chỉ là 5%.
Trong giai đoạn 2019 - 2021, Caroline Ellison chỉ là một giao dịch viên ở Alameda Research dưới quyền CEO Sam Bankman-Fried. Đến cuối năm 2021, khi Sam Bankman-Fried quyết định từ chức để dành thêm thời gian với FTX, Caroline Ellison đã được thăng chức để trở thành CEO, cùng với một người khác là Sam Trabucco.
Ellison chia sẻ rằng bản thân không cảm thấy mình đủ năng lực để tiếp quản Alameda Research, nhưng đã được Sam Bankman-Fried khuyến khích để làm điều đó. Tuy nhiên, cô vẫn phải báo cáo mọi sự về cho Sam Bankman-Fried.
Ngoài ra, Alameda còn lừa đảo chủ nợ của quỹ khi sử dụng những tài liệu hồ sơ khai khống tình trạng của quỹ để vay thêm tiền. Caroline Ellison thừa nhận lý do chính khiến FTX phá sản vào tháng 11/2022 là vì sàn không còn đủ tài sản để khách hàng rút về, bởi đã cho Alameda vay.
Tổng cộng, số tiền mà Alameda Research đã rút đi từ FTX để trả nợ cho quỹ là khoảng 14 tỷ USD.
Về vấn đề người dùng FTX nạp tiền fiat vào tài khoản của Alameda Research (bởi sàn có thời điểm không thể mở tài khoản ngân hàng Mỹ), Caroline Ellison cho biết tổng số tiền mà quỹ nhận được thay cho sàn nằm trong khoảng từ 10 đến 20 tỷ USD. Alameda sau đó sử dụng chúng để tiến hành các thương vụ đầu tư, trả nợ và phát hành stablecoin - với tổng chi là trên dưới 2 tỷ USD. Phần tiền còn lại quỹ tiếp tục sử dụng cho những mục đích khác.
Caroline Ellison cũng thừa nhận Alameda có đặc quyền vay tiền không giới hạn từ FTX. Trong phiên tòa tuần trước, cựu CTO Gary Wang khai số tiền mà quỹ đã vay được từ sàn là 65 tỷ USD. Tuy nhiên, Ellison không được thông báo về giới hạn mà quỹ có thể vay, chỉ biết là Alameda luôn có thể trông cậy vào FTX để có thêm thanh khoản. Cô cũng không biết thời điểm mà Alameda hay liệu Alameda có bao giờ trả lại tiền cho FTX hay không.
Vị quản lý chia sẻ thêm một trong những cách thức để họ kiếm lời từ chênh lệch giá. Theo đó, nếu quỹ phát hiện một đồng coin đang được giao dịch với giá cao hơn trên Binance, họ có thể rút tiền của người dùng FTX rồi mang lên Binance để bán lại và thu lợi nhuận. Khi được công tố viên hỏi liệu cô có bao giờ băn khoăn là Alameda đang sử dụng tiền của người dùng FTX, Ellison nói ở thời điểm quỹ bắt đầu thủ đoạn ấy vào năm 2020, cô mới chỉ là một giao dịch viên chứ chưa phải CEO. Chưa hết, khi đề cập chuyện ấy với Sam Bankman-Fried - CEO của Alameda Research ở thời điểm đó - thì Sam trấn an với cô rằng mọi chuyện sẽ không bị phát hiện, kể cả bởi các công ty kiểm toán.
Hành động kiểm toán FTX cũng là để khiến sàn trở nên “minh bạch” hơn trong mắt nhà đầu tư, song thực chất, Sam Bankman-Fried chưa bao giờ tiết lộ chuyện Alameda Research có thể vay tiền từ sàn đến nhà đầu tư, người dùng và đơn vị kiểm toán, Caroline Ellison nói.
Tại Alameda, Caroline Ellison được trả mức lương 200.000 USD/năm, song cô đã nhận một khoản thưởng lên đến 20 triệu USD vào năm 2021. Số tiền ấy được Ellison sử dụng để đầu tư và tiêu xài cá nhân.
Cựu CEO Alameda tiết lộ cô không hề có cổ phần trong quỹ đầu tư, thay vào đó chỉ có 0,5% cổ phần trong FTX.
Caroline Ellison cho biết Sam Bankman-Fried đã thảo luận về việc mua lại cổ phần Binance với cô là Sam Trabucco, CEO còn lại của Alameda Research. Sam Trabucco là cái tên vắng bóng khỏi đơn kiện và nhiều tài liệu pháp lý chống lại Sam Bankman-Fried và Alameda Research, dẫn đến nhiều đồn đoán rằng đây chính là “người thổi còi” của chính quyền Mỹ. Ngoài ra, ông Trabucco đã từ chức CEO Alameda Research vào tháng 08/2022, chỉ 2 tháng trước khi tất cả sụp đổ. Sam Trabucco dự kiến sẽ là một nhân chức khác ra tòa chống lại Sam Bankman-Fried.
Tiền được Alameda Research sử dụng để mua lại 2 tỷ USD cổ phần FTX từ Binance được vay mượn từ các tổ chức bên thứ ba khác, trong đó có Genesis.
Sam Bankman-Fried nói với Ellison rằng mốc 1 USD là “một ngưỡng quan trọng” và nếu giá có giảm xuống dưới ngưỡng này thì Alameda nên bỏ tiền để mua vào. Tuy vậy, vị cựu CEO FTX lại “cảm thấy khó chịu” khi Ellison đề cập đến hoạt động giao dịch FTT ra bên ngoài.
Ban đầu, Alameda Research không đưa FTT vào bảng cân đối kế toán của quỹ, bởi họ không có cách nào để bán lượng token của mình mà không gây ảnh hưởng nghiêm trọng lên thị trường giao dịch nó. Tuy nhiên, sau này, Alameda theo chỉ đạo của Sam Bankman-Fried đã đưa FTT lên bảng cân đối kế toán để “thổi phồng” giá trị của quỹ, từ đó giúp Alameda vay được thêm tiền.
Tiếp đến, Caroline Ellison còn đề cập đến các đồng “Sam coin” - tức những đồng tiền mã hóa do Sam Bankman-Fried tạo ra hoặc có tác động gián tiếp đến. Các đồng “Sam coin” được cựu CEO Alameda Research đề cập đến gồm có Serum (SRM), Maps.me (MAPS) và Oxegen (OXY). Ngoài ra, một đồng coin khác cũng được Alameda Research nắm giữ với số lượng lớn là Solana (SOL). Tất cả chúng sau này đều được dùng để gia tăng giá trị sổ sách của Alameda Research và làm tài sản thế chấp cho các khoản vay với bên thứ ba.
Trên giấy tờ, giá trị của các đồng “Sam coin” do Alameda nắm giữ đã có lúc đạt 10 tỷ USD, thế nhưng tất cả đã suy giảm nhanh chóng khi FTX sụp đổ. Trong báo cáo tài sản tính đến cuối tháng 08/2023, đơn vị phá sản tiếp quản FTX tiết lộ sàn vẫn còn nắm giữ hàng trăm triệu USD các đồng Sam coin, nhưng trong đó chỉ có Solana là có thanh khoản cao.
Caroline Ellison còn lưu giữ một tài liệu phỏng đoán về “kịch bản tồi tệ nhất” có thể xảy đến, theo đó đề cập đến trường hợp giá SRM giảm 75%.
Ellison còn tính toán đến có 30% khả năng Alameda sẽ không thể trả hết các khoản vay của quỹ, kể cả khi có sử dụng tài sản người dùng FTX.
Tuy vậy, Sam Bankman-Fried vẫn không tỏ chút quan ngại về báo cáo trên, thay vào đó muốn tiếp tục mở rộng hoạt động đầu tư. Vào đầu năm 2022, FTX thông báo thành lập quỹ đầu tư riêng có tên FTX Ventures, với số vốn ban đầu là 2 tỷ USD. Caroline Ellison cho biết tiền của FTX Ventures đến từ Alameda Research.
Alameda Research còn cho các quản lý của FTX - gồm Sam Bankman-Fried, Gary Wang, Nishad Singh và Ryan Salame - vay số tiền lên đến 5 tỷ USD tính đến giữa năm 2022.
Công tố viên và luật sư biện hộ sẽ tiếp tục chất vấn Caroline Ellison vào ngày 11/10.
Sau cựu Giám đốc Công nghệ FTX Gary Wang, các công tố viên của Bộ Tư pháp Mỹ đã gọi lên một nhân vật thân cận và biết rõ về âm mưu gian lận lừa đảo của Sam Bankman-Fried, đó là Caroline Ellison - cựu CEO của quỹ đầu tư Alameda Research trong giai đoạn từ 2021 đến 2022 - người đã nhận tội trước chính quyền Mỹ vào tháng 12/2022.
Mối quan hệ cá nhân với Sam Bankman-Fried
Caroline Ellison là một trong những nhân sự cộm cán của bộ máy FTX - Alameda. Trả lời trước tòa, Ellison cho biết cô gặp Sam Bankman-Fried lần đầu khi cả hai còn làm việc cho Jane Street, một quỹ đầu tư nổi tiếng tại Phố Wall. Cả hai còn có thời gian hẹn hò, trước khi chia tay. Caroline Ellison mô tả mối quan hệ giữa cả hai là “thiếu chuyên nghiệp” trong môi trường công việc.Cựu CEO Alameda còn chia sẻ Sam Bankman-Fried từng ấp ủ tham vọng trở thành Tổng thống Mỹ, dù theo người này xác suất để điều đó trở thành hiện thực chỉ là 5%.
Trong giai đoạn 2019 - 2021, Caroline Ellison chỉ là một giao dịch viên ở Alameda Research dưới quyền CEO Sam Bankman-Fried. Đến cuối năm 2021, khi Sam Bankman-Fried quyết định từ chức để dành thêm thời gian với FTX, Caroline Ellison đã được thăng chức để trở thành CEO, cùng với một người khác là Sam Trabucco.
Ellison chia sẻ rằng bản thân không cảm thấy mình đủ năng lực để tiếp quản Alameda Research, nhưng đã được Sam Bankman-Fried khuyến khích để làm điều đó. Tuy nhiên, cô vẫn phải báo cáo mọi sự về cho Sam Bankman-Fried.
Hành vi phạm tội tại FTX - Alameda
Tương tự như phiên chất vấn Gary Wang, các công tố viên Mỹ hỏi thắng trực tiếp Caroline Ellison về vấn đề phạm tội tại FTX - Alameda. Cựu CEO quỹ đầu tư thừa nhận đã có hành vi lừa đảo trong thời gian làm việc ở Alameda, nhưng tất cả là theo chỉ đạo của Sam Bankman-Fried. Theo đó, Alameda Research đã rút hàng tỷ USD tài sản của người dùng FTX rồi sau đó sử dụng làm tiền đầu tư.Ngoài ra, Alameda còn lừa đảo chủ nợ của quỹ khi sử dụng những tài liệu hồ sơ khai khống tình trạng của quỹ để vay thêm tiền. Caroline Ellison thừa nhận lý do chính khiến FTX phá sản vào tháng 11/2022 là vì sàn không còn đủ tài sản để khách hàng rút về, bởi đã cho Alameda vay.
Tổng cộng, số tiền mà Alameda Research đã rút đi từ FTX để trả nợ cho quỹ là khoảng 14 tỷ USD.
Về vấn đề người dùng FTX nạp tiền fiat vào tài khoản của Alameda Research (bởi sàn có thời điểm không thể mở tài khoản ngân hàng Mỹ), Caroline Ellison cho biết tổng số tiền mà quỹ nhận được thay cho sàn nằm trong khoảng từ 10 đến 20 tỷ USD. Alameda sau đó sử dụng chúng để tiến hành các thương vụ đầu tư, trả nợ và phát hành stablecoin - với tổng chi là trên dưới 2 tỷ USD. Phần tiền còn lại quỹ tiếp tục sử dụng cho những mục đích khác.
Caroline Ellison cũng thừa nhận Alameda có đặc quyền vay tiền không giới hạn từ FTX. Trong phiên tòa tuần trước, cựu CTO Gary Wang khai số tiền mà quỹ đã vay được từ sàn là 65 tỷ USD. Tuy nhiên, Ellison không được thông báo về giới hạn mà quỹ có thể vay, chỉ biết là Alameda luôn có thể trông cậy vào FTX để có thêm thanh khoản. Cô cũng không biết thời điểm mà Alameda hay liệu Alameda có bao giờ trả lại tiền cho FTX hay không.
Vị quản lý chia sẻ thêm một trong những cách thức để họ kiếm lời từ chênh lệch giá. Theo đó, nếu quỹ phát hiện một đồng coin đang được giao dịch với giá cao hơn trên Binance, họ có thể rút tiền của người dùng FTX rồi mang lên Binance để bán lại và thu lợi nhuận. Khi được công tố viên hỏi liệu cô có bao giờ băn khoăn là Alameda đang sử dụng tiền của người dùng FTX, Ellison nói ở thời điểm quỹ bắt đầu thủ đoạn ấy vào năm 2020, cô mới chỉ là một giao dịch viên chứ chưa phải CEO. Chưa hết, khi đề cập chuyện ấy với Sam Bankman-Fried - CEO của Alameda Research ở thời điểm đó - thì Sam trấn an với cô rằng mọi chuyện sẽ không bị phát hiện, kể cả bởi các công ty kiểm toán.
Hành động kiểm toán FTX cũng là để khiến sàn trở nên “minh bạch” hơn trong mắt nhà đầu tư, song thực chất, Sam Bankman-Fried chưa bao giờ tiết lộ chuyện Alameda Research có thể vay tiền từ sàn đến nhà đầu tư, người dùng và đơn vị kiểm toán, Caroline Ellison nói.
Tại Alameda, Caroline Ellison được trả mức lương 200.000 USD/năm, song cô đã nhận một khoản thưởng lên đến 20 triệu USD vào năm 2021. Số tiền ấy được Ellison sử dụng để đầu tư và tiêu xài cá nhân.
Cựu CEO Alameda tiết lộ cô không hề có cổ phần trong quỹ đầu tư, thay vào đó chỉ có 0,5% cổ phần trong FTX.
Mối quan hệ FTX - Binance
Khi được hỏi về mối quan hệ giữa FTX với sàn giao dịch đối thủ là Binance, Caroline Ellison cho biết Binance từng có thời điểm nắm giữ một lượng đáng kể cổ phần trong FTX sau thương vụ đầu tư năm 2019. Đến hè năm 2021, Sam Bankman-Fried quyết định mua lại toàn bộ số cổ phần để cắt đứt hoàn toàn mối quan hệ với Binance. Giá trị số cổ phần lúc đó đã tăng lên con số 2 tỷ USD.Caroline Ellison cho biết Sam Bankman-Fried đã thảo luận về việc mua lại cổ phần Binance với cô là Sam Trabucco, CEO còn lại của Alameda Research. Sam Trabucco là cái tên vắng bóng khỏi đơn kiện và nhiều tài liệu pháp lý chống lại Sam Bankman-Fried và Alameda Research, dẫn đến nhiều đồn đoán rằng đây chính là “người thổi còi” của chính quyền Mỹ. Ngoài ra, ông Trabucco đã từ chức CEO Alameda Research vào tháng 08/2022, chỉ 2 tháng trước khi tất cả sụp đổ. Sam Trabucco dự kiến sẽ là một nhân chức khác ra tòa chống lại Sam Bankman-Fried.
Tiền được Alameda Research sử dụng để mua lại 2 tỷ USD cổ phần FTX từ Binance được vay mượn từ các tổ chức bên thứ ba khác, trong đó có Genesis.
Token FTT và các đồng “Sam coin”
Caroline Ellison cho biết Alameda Research đã không phải bỏ ra tiền khi đầu tư vào đồng coin sàn FTT của FTX. Quỹ đã nhận được đến 60-70% tổng cung của FTT. Đến khi token được chào bán ở vòng seed, giá trị của nó đã tăng lên 0.1 USD, rồi đến 1 USD vào các vòng tiếp theo, rồi đến đỉnh điểm là 50 USD khi được mở giao dịch trên các sàn crypto lớn.Sam Bankman-Fried nói với Ellison rằng mốc 1 USD là “một ngưỡng quan trọng” và nếu giá có giảm xuống dưới ngưỡng này thì Alameda nên bỏ tiền để mua vào. Tuy vậy, vị cựu CEO FTX lại “cảm thấy khó chịu” khi Ellison đề cập đến hoạt động giao dịch FTT ra bên ngoài.
Ban đầu, Alameda Research không đưa FTT vào bảng cân đối kế toán của quỹ, bởi họ không có cách nào để bán lượng token của mình mà không gây ảnh hưởng nghiêm trọng lên thị trường giao dịch nó. Tuy nhiên, sau này, Alameda theo chỉ đạo của Sam Bankman-Fried đã đưa FTT lên bảng cân đối kế toán để “thổi phồng” giá trị của quỹ, từ đó giúp Alameda vay được thêm tiền.
Tiếp đến, Caroline Ellison còn đề cập đến các đồng “Sam coin” - tức những đồng tiền mã hóa do Sam Bankman-Fried tạo ra hoặc có tác động gián tiếp đến. Các đồng “Sam coin” được cựu CEO Alameda Research đề cập đến gồm có Serum (SRM), Maps.me (MAPS) và Oxegen (OXY). Ngoài ra, một đồng coin khác cũng được Alameda Research nắm giữ với số lượng lớn là Solana (SOL). Tất cả chúng sau này đều được dùng để gia tăng giá trị sổ sách của Alameda Research và làm tài sản thế chấp cho các khoản vay với bên thứ ba.
Trên giấy tờ, giá trị của các đồng “Sam coin” do Alameda nắm giữ đã có lúc đạt 10 tỷ USD, thế nhưng tất cả đã suy giảm nhanh chóng khi FTX sụp đổ. Trong báo cáo tài sản tính đến cuối tháng 08/2023, đơn vị phá sản tiếp quản FTX tiết lộ sàn vẫn còn nắm giữ hàng trăm triệu USD các đồng Sam coin, nhưng trong đó chỉ có Solana là có thanh khoản cao.
Caroline Ellison còn lưu giữ một tài liệu phỏng đoán về “kịch bản tồi tệ nhất” có thể xảy đến, theo đó đề cập đến trường hợp giá SRM giảm 75%.
“Cơn đói thanh khoản” của Sam Bankman-Fried
Cựu CEO Alameda Research nói:Cuối năm 2021, Caroline Ellison đã gửi cho Sam Bankman-Fried một bảng số liệu cho thấy Alameda Research đang lỗ 2,7 tỷ USD, và nói rằng quỹ không nên tiến hành các khoản đầu tư vào tài sản kém thanh khoản nữa. Alameda khi ấy đang vay 9 tỷ USD tiền từ các bên thứ ba.
Ellison còn tính toán đến có 30% khả năng Alameda sẽ không thể trả hết các khoản vay của quỹ, kể cả khi có sử dụng tài sản người dùng FTX.
Tuy vậy, Sam Bankman-Fried vẫn không tỏ chút quan ngại về báo cáo trên, thay vào đó muốn tiếp tục mở rộng hoạt động đầu tư. Vào đầu năm 2022, FTX thông báo thành lập quỹ đầu tư riêng có tên FTX Ventures, với số vốn ban đầu là 2 tỷ USD. Caroline Ellison cho biết tiền của FTX Ventures đến từ Alameda Research.
Alameda Research còn cho các quản lý của FTX - gồm Sam Bankman-Fried, Gary Wang, Nishad Singh và Ryan Salame - vay số tiền lên đến 5 tỷ USD tính đến giữa năm 2022.
Công tố viên và luật sư biện hộ sẽ tiếp tục chất vấn Caroline Ellison vào ngày 11/10.
