Có thể nói rằng, point (điểm thưởng) là xu hướng mới nhất trong không gian tiền điện tử, tùy thuộc vào người được hỏi. Dù sao đi nữa thì chúng cũng đang trở thành một “lực lượng” ngày càng mạnh mẽ mà người dùng ví, nhà đầu cơ, thợ săn airdrop và những người khác đang phải đối mặt.
Giải thích một cách ngắn gọn thì point là những con số off-chain được trao cho người dùng dưới dạng “phần thưởng” cho một số hành động nhất định, chẳng hạn như swap token trên nền tảng riêng của dự án. Chúng thường được thực hiện trước một đợt airdrop tiềm năng để cho người dùng biết những hành động nào sẽ nhận được phần thưởng – tuy nhiên các đợt airdrop thường không được đảm bảo.
Vấn đề là, trong khi các token tiền điện tử được ghi lại trên blockchain thì point lại không. Điều đó không có nghĩa là token sẽ hoàn hảo, chúng vẫn có những vấn đề riêng (từ việc có nguồn cung lưu hành không rõ ràng cho đến những rắc rối trong việc mở khóa token); nhưng point lại kém minh bạch hơn rất nhiều.
Hãy bắt đầu với một số liệu đơn giản. Với mỗi dự án hứa hẹn sẽ tặng point cho người tham gia, tổng số point được phân phát là bao nhiêu? Với token tiền điện tử, người dùng có thể truy vấn blockchain bằng Etherscan để kiểm tra nguồn cung cấp token (hoặc xem trên CoinGecko). Còn với point, trong phần lớn các trường hợp, thông tin này sẽ không được công khai.
Có một số cách để chúng ta có thể lần mò ra những số liệu này. Hầu hết các dự án cung cấp point đều có bảng xếp hạng công khai, vì vậy người dùng có thể cộng 10 hoặc 100 tài khoản hàng đầu có nhiều point nhất và suy ra từ đó để ước tính con số thực. Một cách khác là có thể hỏi đội ngũ của dự án và hy vọng họ sẽ tiết lộ.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, một số dự án cung cấp một con số trực tiếp, chẳng hạn như ví tiền điện tử Rabby. Đối thủ cạnh tranh của nó, Rainbow, cũng cung cấp con số trực tiếp trong tiện ích mở rộng của Chrome, nhưng nó dường như đã bị xóa trong thời gian gần đây.
Và tất nhiên là sẽ có nhiều dự án sẽ không tiết lộ có tổng tất cả bao nhiêu point. Đồng sáng lập Magic Eden và COO Zhuoxun Yin cho biết công ty không chia sẻ công khai số point (được gọi là kim cương) mà họ đã trao. Orbiter Finance cho biết:
“Chúng tôi không có một hệ thống để đếm tất cả số point được trao, nên chúng tôi cần phải giữ bí mật”.
Đầu tiên, giả sử một người muốn đủ điều kiện nhận một đợt airdrop tiềm năng và muốn thực hiện một số hành động để kiếm được số point nhất định. Nếu không biết tổng nguồn cung point là bao nhiêu, thì ta sẽ không biết liệu 1 triệu point sẽ mang lại 1% phân bổ airdrop hay 0,0001%. Người dùng cũng có thể suy đoán thông qua bảng xếp hạng, nhưng nó sẽ không chính xác.
Lý do thứ hai là mọi người hiện đang bắt đầu đầu cơ point. Gắn thứ gì đó với một giá trị tiềm năng và mọi người sẽ tìm cách trao đổi nó. Một vài năm trước, mọi người đã giao dịch token mặt trăng của Reddit khi chúng có mặt trên testnet (nơi các token thường không có giá trị). Vào tháng trước, CoinDesk đã tạm dừng phát hành token DESK của mình vì nhận thấy các trader đã thiết lập thị trường thứ cấp cho nó, mặc dù điều này vi phạm các điều khoản và điều kiện ban đầu. Không có gì ngạc nhiên khi mà điều tương tự cũng đã xảy ra với point.
Giao dịch point phần lớn diễn ra trên hai nền tảng: Whales Market và Pendle Finance. Đối với Whales Market, ý tưởng cốt lõi là các trader đang đặt cược vào giá trị của các token tiềm năng mà số point đó có thể biến thành. Vì vậy, nếu ai đó thực hiện giao dịch để mua một số point, họ sẽ không nhận được point nhưng trong tương lai họ sẽ nhận được bất kỳ token nào mà người bán nhận được. Đối với Pendle, các trader có thể nhận được đòn bẩy lên tới 74 lần đối với point hoặc có quyền truy cập vào tài sản cơ bản với mức chiết khấu mà không bị ảnh hưởng bởi point.
Tuy nhiên, các trader này đang tiến hành đặt cược với lượng thông tin hạn chế. Một phần là do việc phân phối point thành token không được xác định trước hoặc thậm chí không được đảm bảo. Phần còn lại là do họ có thể không biết có tất cả bao nhiêu point.
Giám đốc điều hành Pendle TN Lee cho biết:
“Tôi nghĩ đó là nơi mà sự đầu cơ và điều kỳ diệu xảy ra đối với giao dịch lợi nhuận để đổi lấy point. Vì vậy, không ai biết có bao nhiêu point sẽ được trao. Thậm chí không ai biết bạn cần bao nhiêu point để thực sự nhận được một airdrop sinh lợi. Do đó, việc đầu cơ cho phép người dùng thực sự đầu cơ và tận dụng hoặc phòng ngừa rủi ro lợi nhuận”.
Lee nói thêm rằng một số thành viên nhóm Pendle đang suy đoán rằng point sẽ sinh lợi nhiều hơn là chỉ tập trung vào các tài sản cơ bản, chẳng hạn như Ether. Tuy nhiên, ông cho rằng “một số người dùng đã có tâm lý phòng ngừa point vì nó quá nhiều, quá bão hòa khi mà số point đang bị tăng cao đến mức việc tích lũy point thậm chí sẽ không thực sự quan trọng vì những con số thật điên rồ – và bạn thực sự không thể theo dõi chúng vì tất cả chúng đều off-chain”.
Việc không thể theo dõi point này đang buộc các trader phải đầu cơ nhiều hơn.
Việc phân bổ point giữa các dự án cũng rất khác nhau. Ví dụ: ClayStack đã phân phát tổng cộng 200.000 point cho đến nay, trong khi 1.000 ví hàng đầu trên MarginFi đã kiếm được 42 tỷ point (ước tính này dựa trên tổng số point từ bảng xếp hạng chứ không phải được tiết lộ tổng số point). Điều này sẽ tạo ra sự khác biệt lớn khi giao dịch point tương ứng – mặc dù tất nhiên còn phụ thuộc những yếu tố quan trọng khác nữa.
Nếu point chỉ là mốt nhất thời, có lẽ điều này không thành vấn đề – nhưng với 115 tỷ point được phát hành cho đến nay trên 14 dự án và người dùng tiền điện tử ngày càng giao dịch point nhiều hơn, có lẽ đã đến lúc cần phải minh bạch.
Credit: Itadori
Giải thích một cách ngắn gọn thì point là những con số off-chain được trao cho người dùng dưới dạng “phần thưởng” cho một số hành động nhất định, chẳng hạn như swap token trên nền tảng riêng của dự án. Chúng thường được thực hiện trước một đợt airdrop tiềm năng để cho người dùng biết những hành động nào sẽ nhận được phần thưởng – tuy nhiên các đợt airdrop thường không được đảm bảo.
Vấn đề là, trong khi các token tiền điện tử được ghi lại trên blockchain thì point lại không. Điều đó không có nghĩa là token sẽ hoàn hảo, chúng vẫn có những vấn đề riêng (từ việc có nguồn cung lưu hành không rõ ràng cho đến những rắc rối trong việc mở khóa token); nhưng point lại kém minh bạch hơn rất nhiều.
Hãy bắt đầu với một số liệu đơn giản. Với mỗi dự án hứa hẹn sẽ tặng point cho người tham gia, tổng số point được phân phát là bao nhiêu? Với token tiền điện tử, người dùng có thể truy vấn blockchain bằng Etherscan để kiểm tra nguồn cung cấp token (hoặc xem trên CoinGecko). Còn với point, trong phần lớn các trường hợp, thông tin này sẽ không được công khai.
Có một số cách để chúng ta có thể lần mò ra những số liệu này. Hầu hết các dự án cung cấp point đều có bảng xếp hạng công khai, vì vậy người dùng có thể cộng 10 hoặc 100 tài khoản hàng đầu có nhiều point nhất và suy ra từ đó để ước tính con số thực. Một cách khác là có thể hỏi đội ngũ của dự án và hy vọng họ sẽ tiết lộ.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, một số dự án cung cấp một con số trực tiếp, chẳng hạn như ví tiền điện tử Rabby. Đối thủ cạnh tranh của nó, Rainbow, cũng cung cấp con số trực tiếp trong tiện ích mở rộng của Chrome, nhưng nó dường như đã bị xóa trong thời gian gần đây.
Và tất nhiên là sẽ có nhiều dự án sẽ không tiết lộ có tổng tất cả bao nhiêu point. Đồng sáng lập Magic Eden và COO Zhuoxun Yin cho biết công ty không chia sẻ công khai số point (được gọi là kim cương) mà họ đã trao. Orbiter Finance cho biết:
“Chúng tôi không có một hệ thống để đếm tất cả số point được trao, nên chúng tôi cần phải giữ bí mật”.
Tại sao điều này lại quan trọng?
Có hai lí do khiến cho điều này trở nên quan trọng.Đầu tiên, giả sử một người muốn đủ điều kiện nhận một đợt airdrop tiềm năng và muốn thực hiện một số hành động để kiếm được số point nhất định. Nếu không biết tổng nguồn cung point là bao nhiêu, thì ta sẽ không biết liệu 1 triệu point sẽ mang lại 1% phân bổ airdrop hay 0,0001%. Người dùng cũng có thể suy đoán thông qua bảng xếp hạng, nhưng nó sẽ không chính xác.
Lý do thứ hai là mọi người hiện đang bắt đầu đầu cơ point. Gắn thứ gì đó với một giá trị tiềm năng và mọi người sẽ tìm cách trao đổi nó. Một vài năm trước, mọi người đã giao dịch token mặt trăng của Reddit khi chúng có mặt trên testnet (nơi các token thường không có giá trị). Vào tháng trước, CoinDesk đã tạm dừng phát hành token DESK của mình vì nhận thấy các trader đã thiết lập thị trường thứ cấp cho nó, mặc dù điều này vi phạm các điều khoản và điều kiện ban đầu. Không có gì ngạc nhiên khi mà điều tương tự cũng đã xảy ra với point.
Giao dịch point phần lớn diễn ra trên hai nền tảng: Whales Market và Pendle Finance. Đối với Whales Market, ý tưởng cốt lõi là các trader đang đặt cược vào giá trị của các token tiềm năng mà số point đó có thể biến thành. Vì vậy, nếu ai đó thực hiện giao dịch để mua một số point, họ sẽ không nhận được point nhưng trong tương lai họ sẽ nhận được bất kỳ token nào mà người bán nhận được. Đối với Pendle, các trader có thể nhận được đòn bẩy lên tới 74 lần đối với point hoặc có quyền truy cập vào tài sản cơ bản với mức chiết khấu mà không bị ảnh hưởng bởi point.
Tuy nhiên, các trader này đang tiến hành đặt cược với lượng thông tin hạn chế. Một phần là do việc phân phối point thành token không được xác định trước hoặc thậm chí không được đảm bảo. Phần còn lại là do họ có thể không biết có tất cả bao nhiêu point.
Giám đốc điều hành Pendle TN Lee cho biết:
“Tôi nghĩ đó là nơi mà sự đầu cơ và điều kỳ diệu xảy ra đối với giao dịch lợi nhuận để đổi lấy point. Vì vậy, không ai biết có bao nhiêu point sẽ được trao. Thậm chí không ai biết bạn cần bao nhiêu point để thực sự nhận được một airdrop sinh lợi. Do đó, việc đầu cơ cho phép người dùng thực sự đầu cơ và tận dụng hoặc phòng ngừa rủi ro lợi nhuận”.
Lee nói thêm rằng một số thành viên nhóm Pendle đang suy đoán rằng point sẽ sinh lợi nhiều hơn là chỉ tập trung vào các tài sản cơ bản, chẳng hạn như Ether. Tuy nhiên, ông cho rằng “một số người dùng đã có tâm lý phòng ngừa point vì nó quá nhiều, quá bão hòa khi mà số point đang bị tăng cao đến mức việc tích lũy point thậm chí sẽ không thực sự quan trọng vì những con số thật điên rồ – và bạn thực sự không thể theo dõi chúng vì tất cả chúng đều off-chain”.
Việc không thể theo dõi point này đang buộc các trader phải đầu cơ nhiều hơn.
Ước tính số point
Trong một bài đăng trên X, nhà phân tích nghiên cứu Kunal Goel của Messari đã chia sẻ phương pháp của ông để ước tính số point có sẵn để giao dịch trên các nền tảng này. Khi nhìn vào EigenLayer, ông phải bắt đầu với tổng giá trị bị khóa (TVL) trong dự án và ước tính số point dựa trên nhận xét trên Discord rằng mỗi ETH được restake sẽ kiếm được 1 point mỗi giờ. Mặc dù điều này nghe có vẻ khá hợp lý nhưng nó cho thấy thách thức trong việc đạt được ước tính sơ bộ về việc phân bổ point.Việc phân bổ point giữa các dự án cũng rất khác nhau. Ví dụ: ClayStack đã phân phát tổng cộng 200.000 point cho đến nay, trong khi 1.000 ví hàng đầu trên MarginFi đã kiếm được 42 tỷ point (ước tính này dựa trên tổng số point từ bảng xếp hạng chứ không phải được tiết lộ tổng số point). Điều này sẽ tạo ra sự khác biệt lớn khi giao dịch point tương ứng – mặc dù tất nhiên còn phụ thuộc những yếu tố quan trọng khác nữa.
Nếu point chỉ là mốt nhất thời, có lẽ điều này không thành vấn đề – nhưng với 115 tỷ point được phát hành cho đến nay trên 14 dự án và người dùng tiền điện tử ngày càng giao dịch point nhiều hơn, có lẽ đã đến lúc cần phải minh bạch.
Credit: Itadori
