Những tháng gần đây, Worldcoin - dự án quét võng mạc để nhận crypto thành lập bởi CEO OpenAI Sam Altman - đã thu hút được sự chú ý của cả cộng đồng tiền mã hóa lẫn truyền thông chính thống. Tuy nhiên, Worldcoin lại đang đối mặt với sức ép pháp lý tại nhiều quốc gia vì vấn đề bảo mật thông tin cá nhân, khiến triển vọng tương lai của dự án trở nên bất định.
Ở Internet truyền thống, các ông lớn cung cấp dịch vụ Internet chính là người kiểm soát dữ liệu cá nhân và thông tin do người dùng đăng tải, sau đó dùng chúng cho những hoạt động kinh doanh khác mà không trả lại bất kỳ hình thức bản quyền nào cho người dùng.
DID, mặt khác, đem đến cho người dùng blockchain một nhân dạng độc nhất và sử dụng blockchain để đảm bảo nhân dạng đó và những thông tin đi kèm được sở hữu bởi duy nhất một chủ thể. Theo cách này, hệ thống trao lại quyền riêng tư và dữ liệu về cho người dùng, loại bỏ bên thứ ba là có thể kiếm lợi từ đó.
Quan trọng hơn nữa, DID giúp hình thành nên hệ thống tín nhiệm trên Web3, tạo lập một lớp mạng xã hội mới. Nó còn có thể được dùng để theo dõi hoạt động trong DeFi, NFT và GameFi để hỗ trợ những ứng dụng khác trong ngành tiền mã hóa.
Ví dụ, các dự án có thể tham khảo hồ sơ Web3 của một người dùng, từ đó thấy được lịch sử giao dịch và đánh giá mức độ rủi ro trước khi cho phép người này tham gia vay tiền hoặc mua NFT.
Ở các khu vực đang phát triển như Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và Châu Á - nơi mà ngành ngân hàng vẫn chưa được phổ biến rộng rãi - nhân dạng phi tập trung sẽ giúp người dùng dễ tiếp cận hơn đến các dịch vụ tài chính mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba.
Ethereum Name Service (ENS)
Nổi bật nhất chính là Ethereum Name Service (ENS), dự án cho phép đăng ký tên miền độc nhất đi kèm với địa chỉ ví.
Sau 5 năm thành lập, ENS đã thu về gần 67,5 triệu USD doanh thu từ tiền phí đăng ký tên miền, với 2,58 triệu địa chỉ được tạo ra bởi 740.000 người dùng độc nhất.
Sự phổ biến của ENS đã đạt đến mức giờ đây nhiều dự án phải chủ động mua ENS để bảo vệ thương hiệu của họ trong Web3. Nhiều thương hiệu lớn trong Web2 cũng đã bắt đầu đăng ký ENS, có thể kể đến như Budweiser, Gucci và Tiffany.
Ở chiều ngược lại, nhiều người còn chủ động gắn liền ENS với tên tuổi bản thân trên những mạng xã hội truyền thống như Twitter, giống như cách mà nhà sáng lập Ethereum Vitalik Buterin đang làm.
Worldcoin (WLD)
Vào tháng 05/2023, Worldcoin thông báo sẽ chuyển dự án của họ từ Polygon sang OP Stack, bộ công cụ xây dựng layer-2 của OP Mainnet (Optimism).
Sau đó, Worldcoin Foundation và Tools for Humanity thông báo hợp tác với Optimism Collective để xây dựng hệ sinh thái blockchain có thể mở rộng trên OP Stack, tập trung vào những giải pháp về DID.
Sự kiện phát hành token WLD vào tháng 7 đã thúc đẩy hoạt động trên Optimism tăng đáng kể, có lúc vượt mốc 800.000 giao dịch/ngày và vượt qua cả Arbitrum.
Space ID (ID)
Tương tự như ENS, Space ID là dự án tên miền trên BNB Chain, cho phép người dùng liên kết hồ sơ trên nhiều blockchain khác nhau với thao tác vô cùng đơn giản.
Vào tháng 08/2022, Space ID ra mắt tên miền .bnb trên BNB Chain, nhanh chóng thu hút được 361.000 lượt đăng ký từ 168.000 người dùng. Sang năm 2023, Space ID tiếp tục hỗ trợ thêm nhiều loại tên miền khác như .arb của Arbitrum.
Cardano Name Service (CNS)
Cardano Name Service là một giải pháp DID trên Cardano. Được hậu thuẫn trên EMURGO, quỹ đầu tư của Cardano và Adaverse, incubator toàn cầu của Cardano.
Đầu tháng 9, CNS đã hợp tác với Adaverse và cam kết mở rộng DID ở Châu Phi và Châu Á, đáp ứng nhu cầu cho người dùng Web3 tại những thị trường đang phát triển.
Ngoài các dự án ở trên, nhiều dự án khác cũng đang đi theo hướng nhân dạng phi tập trung, ví dụ như NFDomains của Algorand, IC Naming của Dfinity, Telos Name Service của Telos, Terra Name Service của Terra.
Từ các lớp nhân dạng phi tập trung, cho đến ứng dụng quản trị dữ liệu và trao đổi thông tin cá nhân, DID mang đến cho người dùng khả năng tự chủ về dữ liệu, tận dụng tối đa lợi ích từ nó và đặt nền móng cho những giải pháp đổi mới đa dạng.
Về Adaverse
Adaverse là accelerator trên hệ sinh thái Cardano giúp kết nối các nhà khởi nghiệp, chiến lược gia và cố vấn xây dựng nền tảng ở Châu Phi và Châu Á. Đây là một sáng kiến hợp tác giữa EMURGO và Everest Ventures Group nhằm hỗ trợ các nhà sáng lập Web3 trên toàn cầu.
Làn sóng DID hậu Worldcoin
Sự nổi lên của Worldcoin (WLD) đã làm lộ ra một khía cạnh tiềm năng khác của blockchain, đó là nhân dạng phi tập trung (Decentralized Identity - DID). Được xem như là một mảng thuộc về hạ tầng Web3, DID mong muốn duy trì tính riêng tư và kiểm soát dữ liệu cho mỗi cá nhân.Ở Internet truyền thống, các ông lớn cung cấp dịch vụ Internet chính là người kiểm soát dữ liệu cá nhân và thông tin do người dùng đăng tải, sau đó dùng chúng cho những hoạt động kinh doanh khác mà không trả lại bất kỳ hình thức bản quyền nào cho người dùng.
DID, mặt khác, đem đến cho người dùng blockchain một nhân dạng độc nhất và sử dụng blockchain để đảm bảo nhân dạng đó và những thông tin đi kèm được sở hữu bởi duy nhất một chủ thể. Theo cách này, hệ thống trao lại quyền riêng tư và dữ liệu về cho người dùng, loại bỏ bên thứ ba là có thể kiếm lợi từ đó.
Quan trọng hơn nữa, DID giúp hình thành nên hệ thống tín nhiệm trên Web3, tạo lập một lớp mạng xã hội mới. Nó còn có thể được dùng để theo dõi hoạt động trong DeFi, NFT và GameFi để hỗ trợ những ứng dụng khác trong ngành tiền mã hóa.
Ví dụ, các dự án có thể tham khảo hồ sơ Web3 của một người dùng, từ đó thấy được lịch sử giao dịch và đánh giá mức độ rủi ro trước khi cho phép người này tham gia vay tiền hoặc mua NFT.
Ở các khu vực đang phát triển như Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và Châu Á - nơi mà ngành ngân hàng vẫn chưa được phổ biến rộng rãi - nhân dạng phi tập trung sẽ giúp người dùng dễ tiếp cận hơn đến các dịch vụ tài chính mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba.
Các dự án DID đã triển khai
Hiện tại, thị trường tiền mã hóa đã chứng kiến sự xuất hiện của hàng loạt các giải pháp nhân dạng Web3, đặc biệt là trên Ethereum.Ethereum Name Service (ENS)
Nổi bật nhất chính là Ethereum Name Service (ENS), dự án cho phép đăng ký tên miền độc nhất đi kèm với địa chỉ ví.
Sau 5 năm thành lập, ENS đã thu về gần 67,5 triệu USD doanh thu từ tiền phí đăng ký tên miền, với 2,58 triệu địa chỉ được tạo ra bởi 740.000 người dùng độc nhất.
Sự phổ biến của ENS đã đạt đến mức giờ đây nhiều dự án phải chủ động mua ENS để bảo vệ thương hiệu của họ trong Web3. Nhiều thương hiệu lớn trong Web2 cũng đã bắt đầu đăng ký ENS, có thể kể đến như Budweiser, Gucci và Tiffany.
Ở chiều ngược lại, nhiều người còn chủ động gắn liền ENS với tên tuổi bản thân trên những mạng xã hội truyền thống như Twitter, giống như cách mà nhà sáng lập Ethereum Vitalik Buterin đang làm.
Worldcoin (WLD)
Vào tháng 05/2023, Worldcoin thông báo sẽ chuyển dự án của họ từ Polygon sang OP Stack, bộ công cụ xây dựng layer-2 của OP Mainnet (Optimism).
Sau đó, Worldcoin Foundation và Tools for Humanity thông báo hợp tác với Optimism Collective để xây dựng hệ sinh thái blockchain có thể mở rộng trên OP Stack, tập trung vào những giải pháp về DID.
Sự kiện phát hành token WLD vào tháng 7 đã thúc đẩy hoạt động trên Optimism tăng đáng kể, có lúc vượt mốc 800.000 giao dịch/ngày và vượt qua cả Arbitrum.
Space ID (ID)
Tương tự như ENS, Space ID là dự án tên miền trên BNB Chain, cho phép người dùng liên kết hồ sơ trên nhiều blockchain khác nhau với thao tác vô cùng đơn giản.
Vào tháng 08/2022, Space ID ra mắt tên miền .bnb trên BNB Chain, nhanh chóng thu hút được 361.000 lượt đăng ký từ 168.000 người dùng. Sang năm 2023, Space ID tiếp tục hỗ trợ thêm nhiều loại tên miền khác như .arb của Arbitrum.
Cardano Name Service (CNS)
Cardano Name Service là một giải pháp DID trên Cardano. Được hậu thuẫn trên EMURGO, quỹ đầu tư của Cardano và Adaverse, incubator toàn cầu của Cardano.
Đầu tháng 9, CNS đã hợp tác với Adaverse và cam kết mở rộng DID ở Châu Phi và Châu Á, đáp ứng nhu cầu cho người dùng Web3 tại những thị trường đang phát triển.
Ngoài các dự án ở trên, nhiều dự án khác cũng đang đi theo hướng nhân dạng phi tập trung, ví dụ như NFDomains của Algorand, IC Naming của Dfinity, Telos Name Service của Telos, Terra Name Service của Terra.
Tổng kết
Nhìn chung, DID vẫn là nhánh phát triển tiềm năng và đóng vai trò quan trọng trong hạ tầng Web3 trong tương lai gần.Từ các lớp nhân dạng phi tập trung, cho đến ứng dụng quản trị dữ liệu và trao đổi thông tin cá nhân, DID mang đến cho người dùng khả năng tự chủ về dữ liệu, tận dụng tối đa lợi ích từ nó và đặt nền móng cho những giải pháp đổi mới đa dạng.
Về Adaverse
Adaverse là accelerator trên hệ sinh thái Cardano giúp kết nối các nhà khởi nghiệp, chiến lược gia và cố vấn xây dựng nền tảng ở Châu Phi và Châu Á. Đây là một sáng kiến hợp tác giữa EMURGO và Everest Ventures Group nhằm hỗ trợ các nhà sáng lập Web3 trên toàn cầu.
