Celo công bố bản đề xuất mới gây xôn xao dư luận. Liệu Celo sẽ là lá cờ đầu cho làn sóng L1 chuyển thành L2 và ai sẽ là người được hưởng lợi từ sự chuyển dịch này?
Trước thềm sự kiện EthCC 2023, Celo thông báo chuyển mình từ nền tảng Layer 1 thành Layer 2 trên Ethereum. Theo cLabs, đơn vị xây dựng và nghiên cứu sản phẩm của Celo, cộng đồng người nắm giữ CELO sẽ được bỏ phiếu cho quyết định này vào ngày 22/7.
Celo được biết đến là một blockchain Layer 1 với trọng tâm hướng đến người dùng di động trên toàn cầu. Ngoài ra, Celo còn được cộng đồng người dùng tin rằng đây sẽ là “Ethereum Killer” nhờ hiệu suất cao.
Tin tức Celo trở thành L2 đã gây xôn xao trong cộng đồng, và khiến nhiều người nghĩ đến việc sau Celo, có thể còn nhiều L1 khác trở thành L2. Ngoài ra, bản đề xuất cũng mang lại sự phấn khích từ phía các dự án cùng các chuyên gia.
Celo sử dụng Optimism Stack làm kiến trúc cho việc phát triển thành Layer2. Vì thế, Optimism cũng lên tiếng: “OP Stack sẽ cho phép nhiều Layer1 có thể trở về với “cội nguồn” Ethereum. Điều này phản ánh sức mạnh của giải pháp mở rộng và công nghệ mã nguồn mở”.
Eigen Layer, một dự án về giải pháp restaking - một hình thức bảo mật mới cho nền kinh tế tiền điện tử, chia sẻ: “Rất vui vì được đóng góp cho Celo trong những cập nhật mới nhất. Quá trình chuyển từ Layer1 thành Layer2 sẽ được Eigen Layer hỗ trợ và đẩy nhanh quá trình hoàn tất giao dịch thông qua cơ chế staking song song giữa CELO và ETH token”. Ngoài ra, Eigen cũng sẽ hỗ trợ Celo về phần bảo đảm tính khả dụng của dữ liệu.
Founder của The Daily Gwei kiêm nhà đầu tư thiên thần và là nhà tư vấn cho nhiều dự án - Sassal.eth, chia sẻ: “Thật thú vị khi nhìn thấy làn sóng dịch chuyển từ Layer1 trở thành Layer2 ở thời điểm hiện tại. Cơ sở hạ tầng hiện có sẵn để làm đơn giản hóa quá trình trên. Sassal còn nói thêm “Tất cả rồi cũng sẽ về với Ethereum”.
Quyết định của Celo dường như mâu thuẫn với định vị là “Ethereum killer” trong mắt cộng đồng bấy lâu.
Trả lời cho việc này, CEO của Celo, ông Marek chia sẻ: “Ngay từ đầu, quan điểm của Celo không phải trở thành đối thủ của Ethereum. Thay vào đó, họ xác định sẽ khám phá ra nhiều ứng dụng thiết thực phục vụ đời sống cùng cộng đồng Ethereum”.
Theo DeFiLIama, tổng giá trị được khoá (TVL) trên Celo tăng từ 91 triệu USD lên 93 triệu USD vào ngày công bố bản đề xuất 16/7/2023.
Theo CoinGecko, giá CELO - đồng token chính thức của Layer 1 Celo, cũng ghi nhận mức tăng hơn 20%, từ vùng giá 0.5-0.6 USD chỉ sau 24 giờ.
ông Aishwary, Trưởng phòng phát triển kinh doanh Polygon chi nhánh Ấn Độ cho biết đề xuất chuyển đổi thành Layer2 của Polygon “nhằm vào việc thừa hưởng sự bảo mật của Ethereum”.
Đội ngũ phát triển Celo cũng có quan điểm tương tự khi nói “Celo muốn hưởng lợi từ sự dịch chuyển sang hệ sinh thái Ethereum, nơi cung cấp cho họ thanh khoản dồi dào, tăng cường bảo mật và khả năng tương thích”.
Trước đó, trên kênh YouTube của Lex Fridman, Vitalik kể rằng mình đã nói chuyện với founder của Polygon và cho rằng “Polygon khi là một Layer1 độc lập sẽ chịu rủi ro lớn vì bảo vì mật kém”. Nhà sáng lập Ethereum tin rằng “không sớm thì muộn Polygon cũng sẽ cần phụ thuộc vào bảo mật của Ethereum”.
Các bản đề xuất hiện tại đã phần nào chứng minh được tính đúng đắn trong dự đoán của Vitalik Buterin.
Còn quá sớm để cho rằng bên nào sẽ hưởng lợi từ làn sóng này, tuy nhiên, lợi ích rõ ràng nhất vẫn thuộc về Layer 1 chọn trở thành Layer 2 như Celo và Polygon.
Về phần Ethereum, liệu Layer 1 này có được hưởng lợi từ Celo hay xu hướng dịch chuyển này không?
Cộng đồng cũng đặt câu hỏi rằng nếu sự dịch chuyển từ Layer1 thành Layer2 trở thành xu hướng. Bên cạnh đó, Layer2 như rollups thường sẽ gửi bằng chứng giao dịch về cho Ethereum xử lý. Khi đó, nhiều Layer2 có thể gây áp lực ngược lại lên mạng lưới Layer1 của Ethereum hay không?
Về phía Celo, dự án có kết hợp với Eigen Layer nhằm đưa vào sử dụng cơ chế restaking. Và theo quan điểm của Vitalik, “Restaking mang lại sự phức tạp và thậm chí có thể gây nguy hiểm cho mạng lưới Ethereum”.
Đáp lại nhận định của Vitalik, Sreeram Kannan, nhà sáng lập EigenLayer cho biết dự án tiếp thu ý kiến và thận trọng để không tạo những ứng dụng restaking rủi ro cao.
Kết hợp những yếu tố trên, làn sóng L2 chuyển thành L1 nếu xét trên lập trường của Ethereum, mặt lợi vẫn chưa rõ nhưng thử thách đang hiện hữu ngay trước mắt.
Tuy nhiên, về mặt tích cực, Celo cho rằng họ sẽ mang đến nhiều ứng dụng thực tế cho Ethereum nhờ việc tận dụng hơn 1,000 dự án ở 150 quốc gia khác nhau của hệ sinh thái này.
Thị trường Layer2 đang phát triển sôi nổi, đặc biệt là các giải pháp về 2 công nghệ ZK-rollups và Optimistic Rollups, tiêu biểu như Arbitrum, Optimism, zkSync và StarkNet.
Arbitrum, dù chỉ là giải pháp mở rộng Layer 2 nhưng đang dần soán ngôi các blockchain layer1 khác để vươn lên đạt top 4 hệ sinh thái xét theo tổng lượng giá trị được khoá (TVL), chỉ sau Ethereum, Tron và BNB Chain (Theo DeFiLIama).
Theo sau là Polygon (sidechain hay còn được gọi “Layer2”), Optimism và zkSync đều nằm trong top 15 hệ sinh thái có lượng TVL cao nhất thị trường.
Các Layer 2 trên Ethereum hiện chiếm hơn 75% lượng TVL của toàn bộ thị trường giải pháp mở rộng, chưa kể đến các Layer 2 trên các chain khác như Lightning Network cho Bitcoin, opBNB và zkBNB thuộc BNB Chain.
Cập nhật gần đây nhất của Ethereum vào ngày 13/4/2023, Shapella, đã giúp cải thiện hiệu suất và tính bảo mật của mạng lưới. Qua đó, Layer 2 cùng các ứng dụng xây dựng trên nền tảng Ethereum được hưởng lợi. Đây có thể là một phần động lực thúc đẩy các Layer 2 phát triển trong thời gian gần đây.
Một số luồng ý kiến cho rằng nếu Celo xây dựng theo kiến trúc của Optimism Stack, liệu L1 cũng có thể gia nhập liên minh các Layer 2 Superchain của Optimism.
Trước thềm sự kiện EthCC 2023, Celo thông báo chuyển mình từ nền tảng Layer 1 thành Layer 2 trên Ethereum. Theo cLabs, đơn vị xây dựng và nghiên cứu sản phẩm của Celo, cộng đồng người nắm giữ CELO sẽ được bỏ phiếu cho quyết định này vào ngày 22/7.
Celo được biết đến là một blockchain Layer 1 với trọng tâm hướng đến người dùng di động trên toàn cầu. Ngoài ra, Celo còn được cộng đồng người dùng tin rằng đây sẽ là “Ethereum Killer” nhờ hiệu suất cao.
Tin tức Celo trở thành L2 đã gây xôn xao trong cộng đồng, và khiến nhiều người nghĩ đến việc sau Celo, có thể còn nhiều L1 khác trở thành L2. Ngoài ra, bản đề xuất cũng mang lại sự phấn khích từ phía các dự án cùng các chuyên gia.
“Đây là tin tích cực cho Celo”
Joseph Lubin, nhà đồng sáng lập Ethereum và hiện là founder của Consensys cho biết: “Đây là một tin tức rất tích cực cho Celo lẫn đối với hệ sinh thái Ethereum. Việc Celo lựa chọn thiết kế kiến trúc sử dụng Optimism Stack cũng rất thú vị. Tôi mong chờ sự kiện này sẽ tạo ra một con đường cho nhiều dự án khác cũng chuyển mình tương tự như Celo”.Celo sử dụng Optimism Stack làm kiến trúc cho việc phát triển thành Layer2. Vì thế, Optimism cũng lên tiếng: “OP Stack sẽ cho phép nhiều Layer1 có thể trở về với “cội nguồn” Ethereum. Điều này phản ánh sức mạnh của giải pháp mở rộng và công nghệ mã nguồn mở”.
Eigen Layer, một dự án về giải pháp restaking - một hình thức bảo mật mới cho nền kinh tế tiền điện tử, chia sẻ: “Rất vui vì được đóng góp cho Celo trong những cập nhật mới nhất. Quá trình chuyển từ Layer1 thành Layer2 sẽ được Eigen Layer hỗ trợ và đẩy nhanh quá trình hoàn tất giao dịch thông qua cơ chế staking song song giữa CELO và ETH token”. Ngoài ra, Eigen cũng sẽ hỗ trợ Celo về phần bảo đảm tính khả dụng của dữ liệu.
Founder của The Daily Gwei kiêm nhà đầu tư thiên thần và là nhà tư vấn cho nhiều dự án - Sassal.eth, chia sẻ: “Thật thú vị khi nhìn thấy làn sóng dịch chuyển từ Layer1 trở thành Layer2 ở thời điểm hiện tại. Cơ sở hạ tầng hiện có sẵn để làm đơn giản hóa quá trình trên. Sassal còn nói thêm “Tất cả rồi cũng sẽ về với Ethereum”.
Quyết định của Celo dường như mâu thuẫn với định vị là “Ethereum killer” trong mắt cộng đồng bấy lâu.
Trả lời cho việc này, CEO của Celo, ông Marek chia sẻ: “Ngay từ đầu, quan điểm của Celo không phải trở thành đối thủ của Ethereum. Thay vào đó, họ xác định sẽ khám phá ra nhiều ứng dụng thiết thực phục vụ đời sống cùng cộng đồng Ethereum”.
TVL của Celo và giá token tăng nhẹ sau khi công bố đề xuất
Sau khi công bố về bản đề xuất quan trọng của Celo, một vài số liệu của hệ đã tăng trưởng tích cực.Theo DeFiLIama, tổng giá trị được khoá (TVL) trên Celo tăng từ 91 triệu USD lên 93 triệu USD vào ngày công bố bản đề xuất 16/7/2023.
Theo CoinGecko, giá CELO - đồng token chính thức của Layer 1 Celo, cũng ghi nhận mức tăng hơn 20%, từ vùng giá 0.5-0.6 USD chỉ sau 24 giờ.
Ai được lợi từ làn sóng L1 chuyển sang L2?
Ngoài Celo, Polygon cũng đã có bản đề xuất để chuyển đổi từ một layer1 trở thành một Layer2 trên Ethereum, dự sẽ cập nhật vào cuối năm 2024 nếu được thông qua.ông Aishwary, Trưởng phòng phát triển kinh doanh Polygon chi nhánh Ấn Độ cho biết đề xuất chuyển đổi thành Layer2 của Polygon “nhằm vào việc thừa hưởng sự bảo mật của Ethereum”.
Đội ngũ phát triển Celo cũng có quan điểm tương tự khi nói “Celo muốn hưởng lợi từ sự dịch chuyển sang hệ sinh thái Ethereum, nơi cung cấp cho họ thanh khoản dồi dào, tăng cường bảo mật và khả năng tương thích”.
Trước đó, trên kênh YouTube của Lex Fridman, Vitalik kể rằng mình đã nói chuyện với founder của Polygon và cho rằng “Polygon khi là một Layer1 độc lập sẽ chịu rủi ro lớn vì bảo vì mật kém”. Nhà sáng lập Ethereum tin rằng “không sớm thì muộn Polygon cũng sẽ cần phụ thuộc vào bảo mật của Ethereum”.
Các bản đề xuất hiện tại đã phần nào chứng minh được tính đúng đắn trong dự đoán của Vitalik Buterin.
Còn quá sớm để cho rằng bên nào sẽ hưởng lợi từ làn sóng này, tuy nhiên, lợi ích rõ ràng nhất vẫn thuộc về Layer 1 chọn trở thành Layer 2 như Celo và Polygon.
Về phần Ethereum, liệu Layer 1 này có được hưởng lợi từ Celo hay xu hướng dịch chuyển này không?
Cộng đồng cũng đặt câu hỏi rằng nếu sự dịch chuyển từ Layer1 thành Layer2 trở thành xu hướng. Bên cạnh đó, Layer2 như rollups thường sẽ gửi bằng chứng giao dịch về cho Ethereum xử lý. Khi đó, nhiều Layer2 có thể gây áp lực ngược lại lên mạng lưới Layer1 của Ethereum hay không?
Về phía Celo, dự án có kết hợp với Eigen Layer nhằm đưa vào sử dụng cơ chế restaking. Và theo quan điểm của Vitalik, “Restaking mang lại sự phức tạp và thậm chí có thể gây nguy hiểm cho mạng lưới Ethereum”.
Đáp lại nhận định của Vitalik, Sreeram Kannan, nhà sáng lập EigenLayer cho biết dự án tiếp thu ý kiến và thận trọng để không tạo những ứng dụng restaking rủi ro cao.
Kết hợp những yếu tố trên, làn sóng L2 chuyển thành L1 nếu xét trên lập trường của Ethereum, mặt lợi vẫn chưa rõ nhưng thử thách đang hiện hữu ngay trước mắt.
Tuy nhiên, về mặt tích cực, Celo cho rằng họ sẽ mang đến nhiều ứng dụng thực tế cho Ethereum nhờ việc tận dụng hơn 1,000 dự án ở 150 quốc gia khác nhau của hệ sinh thái này.
Các layer 2 đang ra sao?
Gia nhập “đại gia đình” Layer 2, Celo cho biết họ cũng đã dành nhiều tháng nghiên cứu kỹ về bối cảnh của mảng này.Thị trường Layer2 đang phát triển sôi nổi, đặc biệt là các giải pháp về 2 công nghệ ZK-rollups và Optimistic Rollups, tiêu biểu như Arbitrum, Optimism, zkSync và StarkNet.
Arbitrum, dù chỉ là giải pháp mở rộng Layer 2 nhưng đang dần soán ngôi các blockchain layer1 khác để vươn lên đạt top 4 hệ sinh thái xét theo tổng lượng giá trị được khoá (TVL), chỉ sau Ethereum, Tron và BNB Chain (Theo DeFiLIama).
Theo sau là Polygon (sidechain hay còn được gọi “Layer2”), Optimism và zkSync đều nằm trong top 15 hệ sinh thái có lượng TVL cao nhất thị trường.
Các Layer 2 trên Ethereum hiện chiếm hơn 75% lượng TVL của toàn bộ thị trường giải pháp mở rộng, chưa kể đến các Layer 2 trên các chain khác như Lightning Network cho Bitcoin, opBNB và zkBNB thuộc BNB Chain.
Cập nhật gần đây nhất của Ethereum vào ngày 13/4/2023, Shapella, đã giúp cải thiện hiệu suất và tính bảo mật của mạng lưới. Qua đó, Layer 2 cùng các ứng dụng xây dựng trên nền tảng Ethereum được hưởng lợi. Đây có thể là một phần động lực thúc đẩy các Layer 2 phát triển trong thời gian gần đây.
Một số luồng ý kiến cho rằng nếu Celo xây dựng theo kiến trúc của Optimism Stack, liệu L1 cũng có thể gia nhập liên minh các Layer 2 Superchain của Optimism.
